Người Nào Được Miễn Giảm Án Phí Khi Đi Kiện Ở Tòa?

Pháp luật quy định khi đi kiện ở tòa, đương sự đưa ra yêu cầu hoặc mỗi bên đương sự phải chịu án phí theo yêu cầu hoặc theo giá trị tài sản của mình. Vậy, có phải tất cả các trường hợp khi đi kiện ở tòa đều phải nộp tạm ứng án phí, án phí. Có người nào được miễn giảm án phí khi đi kiện ở tòa không?

Quy định về miễn giảm án phí khi đi kiện (ảnh: internet)

Giới thiệu sơ bộ về việc nộp tạm ứng án phí khi đi khởi kiện?

Dựa vào hướng suy nghĩ của nhà làm luật và theo từ điển Luật học thì án phí dân sự là số tiền đương sự phải nộp ngân sách Nhà nước khi vụ án dân sự được Tòa án giải quyết. Tuy nhiên, để đảm bảo việc khởi kiện hoặc yêu cầu giải quyết vụ việc dân sự có căn cứ, pháp luật quy định những người có yêu cầu tòa án giải quyết vụ việc đều phải nộp tiền tạm ứng án phí.

Việc nộp tiền tạm ứng án phí, án phí khi đi khởi kiện có vai trò quan trọng nhằm mục đích để các đương sự có trách nhiệm hơn về việc khiếu kiện,yêu cầu của mình nhằm tránh những yêu cầu tràn lan, vô căn cứ, gây ảnh hưởng đến công tác hoạt động của cơ quan tư pháp. Bên cạnh đó là bù đắp một phần nào đó cho ngân sách Nhà nước.

Theo Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14 quy định:

Thứ nhất, tiền tạm ứng án phí bao gồm tiền tạm ứng án phí sơ thẩm và tiền tạm ứng án phí phúc thẩm. (điều 5 nghị quyết 326/2016/UBTVQH14)

Thứ hai, án phí bao gồm án phí sơ thẩm (đối với án phí dân sự được chia thành án phí dân sự sơ thẩm có giá ngạch và án phí dân sự sơ thẩm không có giá ngạch) và án phí phúc thẩm được phân thành các loại án phí sau (Điều 3 Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14):

·        Án phí hình sự;

·        Án phí dân sự gồm có các loại án phí giải quyết tranh chấp về dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động;

·        Án phí hành chính.

Thứ ba, về mức án phí được quy định cụ thể tại danh mục án phí, lệ phí tòa án được ban hành kèm theo Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14. Mức tiền tạm ứng án phí được xác định dựa theo số tiền án phí tạm tính mà đương sự phải nộp theo quy định tại Điều 7 Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14. Cụ thể là:

·        Mức tạm ứng án phí dân sự sơ thẩm trong vụ án dân sự không có giá ngạch bằng mức án phí dân sự sơ thẩm không có giá ngạch. Mức tạm ứng án phí dân sự sơ thẩm trong vụ án dân sự có giá ngạch bằng 50% mức án phí dân sự sơ thẩm có giá ngạch nhưng tối thiểu không thấp hơn mức án phí dân sự sơ thẩm trong vụ án dân sự không có giá ngạch.

·        Mức tạm ứng án phí dân sự phúc thẩm trong vụ án dân sự bằng mức án phí dân sự phúc thẩm.

·        Mức tạm ứng án phí hành chính sơ thẩm bằng mức án phí hành chính sơ thẩm. Mức tạm ứng án phí hành chính phúc thẩm bằng mức án phí hành chính phúc thẩm. Mức tạm ứng án phí dân sự phúc thẩm trong vụ án hành chính bằng mức tạm ứng án phí dân sự phúc thẩm.

·        Đối với vụ án dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động vụ án hành chính được giải quyết theo thủ tục rút gọn thì mức tạm ứng án phí bằng 50% mức tạm ứng án phí như đã liệt kê trên.

Các trường hợp được miễn nộp án phí?

Theo điều 12 nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 quy định những trường hợp được miễn nộp án phí, tạm ứng án phí gồm:

Các trường hợp được miễn nộp tiền án phí (ảnh: internet)

·        Người lao động khởi kiện đòi tiền lương, trợ cấp mất việc làm, trợ cấp thôi việc, bảo hiểm xã hội, tiền bồi thường về tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; giải quyết những vấn đề bồi thường thiệt hại hoặc vì bị sa thải, chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật;

·        Người yêu cầu cấp dưỡng, xin xác định cha, mẹ cho con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự;

·        Người khiếu kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính trong việc áp dụng hoặc thi hành biện pháp xử lý hành chính giáo dục tại xã, phường, thị trấn;

·        Người yêu cầu bồi thường về tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín;

·        Trẻ em; cá nhân thuộc hộ nghèo, cận nghèo; người cao tuổi; người khuyết tật; người có công với cách mạng; đồng bào dân tộc thiểu số ở các xã có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; thân nhân liệt sĩ được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận gia đình liệt sĩ.

Trường hợp các đương sự thỏa thuận một bên chịu toàn bộ án phí hoặc một phần số tiền án phí phải nộp mà bên chịu toàn bộ án phí hoặc một phần số tiền án phí phải nộp thuộc trường hợp được miễn nộp tiền án phí thì Tòa án chỉ xem xét miễn án phí đối với phần mà người thuộc trường hợp được miễn phải chịu theo quy định, của Nghị quyết này. Phần án phí mà người đó nhận nộp thay người khác thì không được miễn nộp.

Các trường hợp được giảm nộp án phí?

Theo điều 13 nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 quy định những trường hợp được giảm nộp án phí, tạm ứng án phí gồm:

·        Người gặp sự kiện bất khả kháng dẫn đến không có đủ tài sản để nộp tạm ứng án phí, án phí có xác nhận của Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người đó cư trú thì được Tòa án giảm 50% mức tạm ứng án phí, án phí mà người đó phải nộp.

·        Trường hợp các đương sự thỏa thuận một bên chịu toàn bộ án phí hoặc một phần số tiền án phí phải nộp mà bên chịu toàn bộ án phí hoặc một phần số tiền án phí phải nộp thuộc trường hợp được giảm tiền án phí thì Tòa án chỉ giảm 50% đối với phần án phí mà người thuộc trường hợp được giảm tiền án phí phải chịu theo quy định của Nghị quyết này. Phần án phí mà người đó nhận nộp thay người khác thì không được giảm.